نگاهی به امتیارات و معایب آبیاری بارانی
پایگاه خبری آوای رودکوف: در دهه‌های اخیر، اکثر مناطق دنیا با کمبود منابع آبی سالم و پاکیزه روبه‌رو شده‌اند. از این رو، تکنولوژی به کمک این مسئله آمده تا راه‌حلی نوین و کارآمد ارائه دهد. در زمینه آبیاری باغ‌ها، مزارع و گیاهان، روشی به نام سیستم آبیاری بارانی طراحی و اجرا می‌شود تا آب را به‌صورت بهینه وارد زمین کند و بازدهی کار را به حداکثر برساند.
آبیاری بارانی یک روش توزیع آب است که در آن، آب با فشار زیادی در یک شبکه لوله‌کشی جریان دارد. در این سیستم آبیاری، آبپاش‌هایی قرار دارد که آب با فشار به صورت قطرات ریز و درشت از آن‌ها خارج می‌شود. از آنجا که خارج شدن این قطرات ریز و درشت، مشابه قطرات باران است به آن سیستم آبیاری بارانی گفته می‌شود.
خبرنگار آوای رودکوف در دیدارنزدیک با رحمان باریده از اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی هم ترین امتیازات و معایب آبیاری بارانی را بررسی نموده است.
- - آبرسانی به گیاهان در آبیاری بارانی به چه صورتی است؟
آبیاری بارانی به روشی اطلاق می‌شود که در آن آب از طریق آبپاش‌ها بصورت قطرات ریز بر روی گیاهان پخش می‌شود، تقلیدی از باران طبیعی. این روش برای مکان‌های مختلفی از جمله باغچه‌های خانگی، پارک‌ها، فضاهای سبز و به‌ویژه زمین‌های زراعی مناسب است. یکی از نکات حیاتی دراین سیستم، انتخاب نوع آبپاش‌ها و چیدمان صحیح آن‌ها است، زیرا نوع و مکان‌یابی آبپاش‌ها می‌تواند تاثیر بسزایی در کارآیی کلی سیستم داشته باشد. - - آب مناسب سیستم آبیاری بارانی چه خصوصیاتی داشته باشد؟
آب مناسب شبکه آبیاری بارانی باید متناسب با نفوذپذیری خاک انجام شود و آب با سرعتی مساوی یا کمتر از نفوذپذیری خاک، پاشش داشته باشد. اگر شدت پاشش آب در آبیاری بارانی بیشتر از نفوذپذیری آب باشد، باعث ایجاد روان‌آب روی سطح خاک می‌شود و بازدهی کار را بسیار پایین می‌آورد. - سیستم شبکه آبیاری بارانی در چه زمین هایی قابل اجراست؟
سیستم آبیاری بارانی برای استفاده در انواع باغ‌ها، محوطه‌ها و مزارع مناسب است، زیرا پوشش طبیعی و مناسبی را برای زمین های کوچک و بزرگ فراهم می‌کنند.
آبپاشهای سیستم آبیاری بارانی برای انواع خاک قابل استفاده هستند، به این دلیل که درانواع مختلف از ظرفیت‌ها تولید می شوند.البته به غیر از خاک هایی از جنس رس که نفوذ پذیری خاک کم است.
که این نوع آبیاری در زمین‌هایی با شیب تند، دچار افت فشار می‌شود و بازدهی کار کاهش می‌آید.
- روش آبیاری بارانی برای چه محصولاتی مورد استفاده قرار می گیرد ؟ -
روش آبیاری بارانی برای درختان و محصولاتی که به صورت ردیفی کشت می‌شوند، بسیار مناسب است. آبیاری به وسیله آبپاشهای بزرگ برای محصولات حساسی مانند کاهو مناسب نیستند؛ چراکه قطرات بزرگ آب به گیاه و برگ‌های آن آسیب جدی وارد می‌کند. - فشار موردنیاز آبیاری بارانی آبیاری بارانی چه شرایطی بایدداشته باشد؟
فشار مورد نیاز آبیاری بارانی حداقل 3.5 اتمسفر باشد و به دو عامل مهم بستگی دارد:
ارتفاع زمین: هرچه زمین از سطح دریا بالاتر باشد، فشار مورد نیاز برای آبیاری بیشتر می شود.
قطر قطرات آب: هرچه قطرات آب ریزتر باشند، فشار مورد نیاز بیشتر می شود.
برای اینکه آبیاری بارانی به درستی انجام شود، آب باید با فشار کافی به هوا پاشیده شده تا قطرات آب ریز و یکنواختی تولید شود. قطرات ریز آب بهتر روی گیاهان می‌نشینند و راندمان آبیاری رو افزایش خواهندداد.
- آب مناسب سیستم آبیاری بارانی باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
آب مناسب شبکه آبیاری بارانی باید متناسب با نفوذپذیری خاک انجام شود و آب با سرعتی مساوی یا کمتر از نفوذپذیری خاک، پاشش داشته باشد. اگر شدت پاشش آب در آبیاری بارانی بیشتر از نفوذپذیری آب باشد، باعث ایجاد روان‌آب روی سطح خاک می‌شود و بازدهی کار را بسیار پایین می‌آورد. درواقع ایجاد روان‌آب باعث فرسایش خاک می‌شود و تمام املاح و مواد مناسب خاک را از بین می‌برد. - - چه نوع خاکی جهت آبیاری به روش بارانی مناسب است؟
آبیاری به روش بارانی با انواع مختلف خاک می‌تواند سازگار باشد. به همین دلیل آبپاشهای سیستم آبیاری بارانی در ظرفیت‌های مختلفی تولید می‌شود. علاوه بر این بهتر است از خاک‌های مانند رس که نفوذ پذیری آن کم است، استفاده نشود. - مزایای به کارگیری سیستم آبیاری بارانی کدام اند؟
کاهش حداکثری هدررفت آب، افزایش کیفیت محصولات، امکان آبیاری در بیشتر شرایط آب‌وهوایی و... - روش آبیاری بارانی دارای چه معایبی است؟
بالابودن هزینه سرمایه‌گذاری اولیه، کاهش عملکرد یکنواختی در صورت وزش باد، بالابودن هدررفت آب در مناطق با باد شدید و... - - نحوه طراحی سیستم آبیاری بارانی به چه صورت است؟
در طراحی سیستم آبیاری بارانی باید به شرایط آب و هوایی، نوع خاک، شکل و ابعاد زمین، نوع محصولات و گیاهان، میزان سرمایه اولیه و نیروی کار توجه کرد تا بهترین طراحی برای این سیستم آبرسانی صورت بگیرد.
گفتگو: مهندس امیرمسعود طایفه سلطانخانی
